غذاهای ممنوعه برای کبد چرب | بایدها و نبایدهای بیماری کبد چرب

کبد چرب یکی از بدترین بیماری هاییست که باعث نارسایی کبد میشود. حفظ کبد یک امر ضروری برای سالم ماندن است ، چرا باید مراقب این باشیم که کبد چرب نگیریم؟ چون کبد یکی از اندام های ضروری در بدن انسان است که به دستگاه گوارش سالم و پرکار بسیار کمک می کند. رژیم غذایی ناسالم باعث بیماریهایی مثل کبد چرب، سیروز و یا حتی سرطان میشود.

چرا کبد چرب می‌شود؟

ذخایر انرژی موجود در بدن برای تولید انرژی جهت انجام فعالیت‌های روزانه فرد و انرژی مورد نیاز اندام‌ها برای ساخت سلول و بازسازی بدن مصرف می‌شود. اما در صورت پیش گرفتن یک سبک زندگی و تغدیه ناسالم، کبد خود به تنهایی شروع به تولید چربی و چرب شدن می‌کند و اگر میزان این چربی به بیشتر از حد معمول و مورد نیاز کبد برسد این امر سبب ابتلا به بیماری کبد چرب می‌شود.

خواص آب انار برای کبد | پاکسازی کبد و درمان کبد چرب با انار

چند نوع کبد چرب داریم؟ 

در مجموع دو نوع کبد چرب وجود دارد. کبد چرب الکی و کبد چرب غیر الکلی. علت اصلی بروز کبد چرب الکلی، مصرف بیش از اندازه‌ الکل است در حالی‌ که عواملی غیر از سوءمصرف الکل در ابتلا به کبد چرب غیرالکلی دخالت دارند. از سوی دیگر برخی زنان در طول دوران بارداری به کبد چرب مبتلا می‌شوند. افرادی که به بیماری کبد چرب مبتلا می‌شوند در ابتدا هیچ علامت خاصی ندارند. معمولا بیماری کبد چرب در ابتدا علائم خاصی ندارد. با این‌ همه ممکن است علائمی مانند دردهای شکمی، احساس خستگی، کاهش اشتها و … در برخی افراد وجود داشته باشد. از این رو تشخیص درست و به‌موقعِ بیماری کبد چرب، پیش از شروع روند درمان ضروری است. برای درمان کبد چرب تا این لحظه یک روش درمان قطعی کشف نشده است. اما کاهش عوارض ابتلا به بیماری کبد چرب با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی سالم و درمان‌های خانگی تا حدود زیادی امکان‌پذیر است.

 برای کبد چرب چه بخوریم؟

در اینجا چند غذا وجود دارد که باید در رژیم غذایی سالم کبد خود بگنجانید:

قهوه

یک بررسی در سال 2021 نشان داد که مصرف منظم قهوه با کاهش خطر ابتلا به NAFLD و همچنین کاهش خطر پیشرفت فیبروز کبد در افرادی که قبلاً مبتلا به NAFLD تشخیص داده شده اند، مرتبط است.همچنین به نظر می‌رسد کافئین تعداد آنزیم‌های غیرطبیعی کبدی را در افرادی که در معرض خطر بیماری‌های کبدی هستند، کاهش می‌دهد

لوبیا و سویا

هم لوبیا و هم سویا در مورد کاهش خطر ابتلا به NAFLD نویدبخش بوده اند.

یک بررسی علمی بر روی رژیم غذایی و بیماری کبد بیان می کند که حبوباتی مانند عدس، نخود، سویا و نخودفرنگی نه تنها از نظر تغذیه ای غنی هستند، بلکه حاوی نشاسته های مقاوم هستند که به بهبود سلامت روده کمک می کنند. مصرف حبوبات حتی ممکن است به کاهش گلوکز و تری گلیسیرید خون در افراد مبتلا به چاقی کمک کند. علاوه بر این، یک مطالعه در سال 2019 نشان داد که رژیم های غذایی غنی از حبوبات به طور خاص به کاهش احتمال NFALD کمک می کند.

همچنین چند مطالعه دریافته اند که خوردن سویا (خواه جایگزین یک وعده گوشت یا ماهی، یا از طریق مصرف سویای تخمیر شده) ممکن است به محافظت از کبد کمک کند، به احتمال زیاد به این دلیل که سویا حاوی محتوای بالایی از نوعی  پروتئین به نام β -کنگلیسینین(β-conglycinin) می باشد. این پروتئین به دلیل توانایی در کمک به کاهش سطح تری گلیسیرید و احتمالاً محافظت در برابر تجمع چربی احشایی مورد توجه قرار گرفته است.

سبزی برای جلوگیری از تجمع چربی

ترکیبات موجود در اسفناج و سایر سبزیجات برگدار ممکن است به مبارزه با بیماری کبد چرب کمک کنند.

یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که خوردن اسفناج به طور خاص خطر ابتلا به NAFLD را کاهش می دهد، احتمالاً به دلیل نیترات و پلی فنول های متمایز موجود در برگ سبز. جالب توجه است که این مطالعه بر روی اسفناج خام متمرکز بود، زیرا اسفناج پخته شده همان نتایج قوی را نداشت. این امر ممکن است به این دلیل باشد که پختن اسفناج (و سایر سبزیجات برگدار) ممکن است باعث کاهش محتوای پلی فنولیک و فعالیت آنتی اکسیدانی شود.

انگور

انگور، به ویژه انگور قرمز و بنفش، حاوی انواع ترکیبات گیاهی مفید است. معروف ترین آنها رزوراترول(resveratrol) است که دارای چندین خاصیت مفید برای سلامتی است.

بسیاری از مطالعات حیوانی نشان داده اند که انگور و آب انگور طبیعی می توانند برای کبد مفید باشند. مطالعات نشان داده اند که این محصولات می توانند فواید مختلفی از جمله کاهش التهاب، جلوگیری از آسیب و افزایش سطح آنتی اکسیدان داشته باشند.

ماهی های چرب

ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین، ماهی تن و قزل آلا سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند. تحقیقات نشان می دهد که مکمل های امگا 3 ممکن است با کاهش چربی کبد، افزایش کلسترول محافظتی HDL و کاهش سطح تری گلیسیرید، برای افراد مبتلا به NAFLD مفید باشد.

بلغور جو دوسر برای فیبر

غذاهای غنی از غلات کامل و فیبر مانند بلغور جو دوسر با کاهش خطر بیماری‌های مرتبط با NAFLD مرتبط هستند. مطالعات نشان داده است که یک رژیم غذایی مغذی غنی از غذاهای سرشار از فیبر مانند جو برای مبتلایان به NAFLD موثر است و ممکن است به کاهش سطح تری گلیسیرید آنها کمک کند.

آجیل مانند گردو

رژیم غذایی سرشار از آجیل با کاهش التهاب، کاهش مقاومت به انسولین و کاهش استرس اکسیداتیو و شیوع کمتر NAFLD همراه است. یک مطالعه از چین نشان داد که افزایش مصرف آجیل به طور قابل توجهی با کاهش خطر ابتلا به NAFLD مرتبط است – و تحقیقات نشان داده اند که افراد مبتلا به بیماری کبد چرب که گردو می‌خورند، با بهبود نتایج تست‌های عملکرد کبد خود روبرو بوده اند.

زردچوبه 

دوزهای بالای کورکومین – ماده فعال موجود در زردچوبه – ممکن است نشانگرهای آسیب کبدی را در افراد مبتلا به NAFLD کاهش دهد.

تخم آفتابگردان برای آنتی اکسیدان

دانه های آفتابگردان به ویژه سرشار از ویتامین E هستند، آنتی اکسیدانی که اغلب در درمان NAFLD مورد استفاده قرار می گیرد. در حالی که بیشتر تحقیقات در مورد NAFLD و ویتامین E بر مکمل ها متمرکز است، یک وعده 100 گرمی تخمه آفتابگردان حدود 20 میلی گرم ویتامین E دارد که بیش از 100 درصد ارزش روزانه توصیه شده است. اگر به دنبال افزایش ویتامین E خود به طور طبیعی هستید. مصرف تخمه آفتابگردان نقطه شروع خوبی است.

چربی های اشباع نشده

تعویض منابع چربی اشباع شده – مانند کره، تکه های چرب گوشت، سوسیس و گوشت های پخته شده – با منابع چربی غیراشباع – مانند آووکادو، روغن زیتون، کره آجیل و ماهی چرب – ممکن است برای مبتلایان به NAFLD مفید باشد. به همین دلیل است که رژیم مدیترانه ای به دلیل تمرکز بر غذاهای حاوی چربی غیراشباع و همچنین توانایی آن برای کمک به کاهش کلسترول تام، گاهی اوقات برای افراد مبتلا به NAFLD توصیه می شود.

مواد غذایی مضر برای کبد

 1-الکل

با نوشیدن نوشیدنی های الکلی ، عملکرد طبیعی کبد مختل می شود . الکل می تواند با استفاده از مواد ساختاری اش ، سلول های کبد را از بین ببرند که نتیجه آن می تواند ایجاد بیماری هایی اعم از هپاتیت یا سیروز شود .

2-نمک

مصرف بیش از حد نمک می تواند منجر به افزایش فشار خون و ابتلا به بیماری های کبدی شود . بنابراین قبل از خوردن مواد غذایی و خوراکی که خریداری می کنید ، برچسب پشت آنها را مطالعه نمایید تا از میزان نمک که در آن استفاده شده است مطلع شوید .

3-شکر

خوردن دسرهای شیرین ، نوشیدنی های شیرین ، آب نبات و سایر مواد شیرین دیگر که با استفاده از شکر فرآوری شده اند ، کاملا خطرناک هستند و می توانند کبد را به خطر بیندازند و حتی باعث برخی بیماری های کبدی مانند فیبروز شوند .

 4-آرد سفید و تصفیه شده

مصرف بیش از حد کربوهیدرات می تواند بدن را از سوزاندن چربی برای تولید انرژی ، منع می کند و به جای سوزاندن آن باعث انباشته شدن آن می شود .

مصرف بیش از حد کربوهیدرات نیز باعث افزایش سطح انسولین می شود که عامل اصلی بیماری های قلبی می باشد . بدن کربوهیدرات اضافی را به گلیکوژن تبدیل می کند و آنها را در کبد ذخیره می کند که به صورت چربی انباشته می شود و باعث افزایش وزن و چاقی می شود .

5-چربی های اشباع شده

غذاهای چرب دارای کالری و سطوح گلیسیرید بالایی هستند که می توانند به راحتی به کبد آسیب برسانند . برای داشتن کبد سالم نیاز به مصرف کم گوشت های پر چرب ، سس مایونز و سوسیس استفاده کنید .

 6-غذای بسیار تند

خوردن غذاهای تند می تواند به کبد آسیب وارد کند و مهم نیست که غذاهای تند خیلی زیادی را مصرف کنید و می تواند مشکلات گوارشی ایجاد کند .

 7-غذاهای سرخ شده

چربی های موجود در مواد مغذی می توانند در ساخت بافت و غشای سلولی استفاده شوند . مشکل این است که زمانیکه شما از آن به بیشترین میزان و وعده های متفاوت اسشتفاده می کنید می توانند به کبد آسیب برسانند و دیگر در تولید انرژی استفاده نشده و انباشته می شوند .

8- لبنیات پر چرب

افرادی که دچار کبدچرب هستند باید از مصرف پنیر و لبنیات پر چرب خودداری کنند. پنیرو لبنیات پر چرب دارای چربی‌های اشباع زیادی هستند و اگر انواع کم چرب آن را انتخاب نکنید در طولانی مدت تاثیرات منفی بر کبد شما خواهند داشت.

9- نوشیدنی‌های گازدار

از مصرف نوشیدنی‌های گازدار مانند نوشابه خودداری و به جای آنها از آب طعم‌دار شده یا تکه‌های میوه استفاده کنید.

10- گوشت قرمز

تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که بیشتر از گوشت قرمز و احشاء استفاده می‌کنند به احتمال بیشتری به کبد چرب غیرالکلی مبتلا می‌شوند. سعی کنید مصرف گوشت قرمز را به هفته‌ای یکبار محدود کنید.

11- مصرف امحا و احشاء

جگر، دل، قلوه، کله پاچه و… از جمله مواردی هستند که بهتر است به ندرت در برنامه غذایی قرار گیرند.

12- فست فود

اغلب فست فودها و غذاهای آماده دارای میزان زیادی کلسترول، کربوهیدرات ساده و قند هستند. حتی غذاهای خوش‌طعمی که انتظارش را نداشته‌اید، به طرز غیرمنتظره‌ای دارای قند هستند؛ تا با این ترفند مغز شما را فریب دهند تا میلتان به مصرف آن‌ها زیاد شود.

انباشته شدن میزان زیادی چربی می تواند باعث برخی بیماری ها می شوند که مهم ترین آنها عبارتند از :دیابت نوع دوم بیماری، های قلبی و عروقی ، سرطان کولون و پستان

نکات مهم برای داشتن کبد سالم

بطور کل برای داشتن کبدی سالم این موارد را رعایت نمایید :

-یک رژیم غذای متعادل و غنی از ویتامین ها ، مواد معدنی و فیبر داشته باشید .

-مصرف میوه ها و سبزجات را افزایش بدهید .

-استفاده گوشت ماهی یا گوشت مرغ با چربی کم

-سالاد به بیشترین میزان

-روزانه 2 الی 3 لیتر آب

-استفاده از چای های گیاهی که به عملیات هضم کمک می کنند

-نظارت کامل بر کاهش وزن

-ورزش منظم

-خوابیدن به اندازه کافی

-اجتناب از مصرف دخانیات

-پایین نگه داشتن سطح استرس

 به یاد داشته باشید که تغذیه نامناسب می تواند باعث آسیب رساندن به کبد و دیگر اعضاهای بدن شود . اگر یک رژیم غذایی داشته باشید که در آن از ویتامین ها و پروتئین ها به میزان کافی استفاده نشده اند می توانند یک رژیم نامتعادل را ایجاد کنند و باعث آسیب رساندن به بدن شوند . اگر نسبت به رژیم غذای تان شک دارید ، توصیه می شود با متخصص تغذیه خود مشورت نمایید .