قبل از مصرف تن ماهی بجوشونیمش یا نه؟

تن ماهی یکی از کنسرو هایی است که بیشترین استفاده را در بین بقیه غذاهای کنسروی دارد و از طرف دیگر تن ماهی به دلیل فرآیند تولیدش و شرایط نگهداری آن ممکن است تولید سم بکند. اما تن ماهی چه سمی تولید می‌کند؟ و چقدر باید به آن حرارت بدهیم؟

جوشاندن تن ماهی پیش از مصرف را حتما جدی بگیرید. اگر در انجام این کار سهل انگاری کنید می تواند منجر فاجعه ای غیر قابل جبران شود. بله دقیقا درست متوجه شدید عدم جوشاندن تن ماهی پیش از مصرف می تواند تبعات غیر قابل باوری را برای شما یا عزیزانتان به همراه داشته باشد. بنابراین این توصیه را هرگز نادیده نگیرید و با تصور اینکه مشکلی پیش نخواهد آمد، به دلیل تنبلی یا گرسنگی زیاد جوشاندن قوطی کنسرو را فراموش نکنید.

البته ممکن است همه خبرهای مبنی بر اینکه مصرف تن ماهی باعث مرگ افراد شده است را شنیده باشید، اما آیا تا کنون به دلیل آن اندیشیده و یا راجع به آن مطالعه کرده اید؟ آیا این مرگ و میر ناشی از ماهی های به کار رفته در تن می باشد یا اینکه شرایط ساخت آن استاندارد نیست؟ ما اینجاییم تا پاسخ سوالات شما را بدهیم پس با ما همراه باشید.

علت جوشاندن تن ماهی پیش از مصرف

علت جوشاندن تن ماهی به نوعی باکتری کشنده بر می گردد. این باکتری خطرناک کلستردیوم بوتولنیوم نام دارد. البته خود این باکتری به خودی خود باعث بروز بیماری و مرگ نمی شود بلکه سمی که از تجمع آنها تولید می گردد بسیار خطرناک بوده و یک گرم از آن برای کشتن ۱۰ میلیون نفر کافی است! بنابراین به نظر می رسد که اگر پیش از مصرف تن ماهی را نجوشانید با یک پدیده بسیار خطرناک مواجه هستید.

ساختار تن ماهی، روغن و مواد به کار رفته در ساخت آن به گونه ای است که آن را بسیار حساس کرده است. یعنی اگر چنان چه در شرایط مناسب و در یک مکان ایده آل نگهداری نشود می تواند به سرعت فاسد شود. فاسد شدن تن ماهی همانا و فعالیت باکتری کلستردیوم بوتولنیوم همانا. در واقع فساد تن ماهی شرایط مناسب برای رشد این باکتری را فراهم کرده و یک سم مهلک به نام بوتولیسم تولید می کند.

هنگامی که شخصی جوشاندن تن ماهی را فراموش کرده و یا نادیده بگیرد ممکن است دچار نوعی مسمومیت شدید با نام بوتولیسم گردد. بوتولیسم نوعی فلج کلی اعضای بدن بوده و تمامی جوارح را درگیر کرده و از کار می اندازد. البته این اتفاق ممکن است خیلی کم پیش آمده و تن ماهی که مصرف می کنید شرایط تولید و نگهداری درستی داشته باشد و هیچ گونه آلودگی نداشته باشد. اما بهرحال عقل سلیم حکم می کند که همواره جانب احتیاط رعایت شود.

بوتولیسم علائم متعددی همچون دل درد، ضعف در بینایی، عدم توانایی بلع غذا و حتی صدای تو دماغی دارد. متاسفانه افرادی که دچار این نوع مسمومیت شوند معمولا شانس زیادی برای درمان ندارند. این یعنی اینکه با یک سستی در جوشاندن تن ماهی ممکن است ریسک کرده و جان خود و اطرافیانتان را به خطر بیندازید. متاسفانه با وجود تاکید فراوان بر جوشاندن تن ماهی یا هر نوع کنسرو دیگر باز هم شاهد حوادث ناگواری هستیم که بر اثر مسمومیت بوتولیسم رخ می دهد.

بنابراین اکیدا توصیه می شود پیش از مصرف جوشاندن تن ماهی را هرگز فرامش نکنید. هیچ وقت تنها از روی شکل ظاهری و سالم بودن قوطی تن درباره سالم بودن مواد داخل آن نیز قضاوت نکنید. حتی به تاریخ انقضای آن نیز خیلی اعتماد نکنید، زیرا ممکن است به دلیل شرایط نامناسب نگهداری تن ماهی پیش از زمان انقضای قید شده بر روی آن  دچار فساد و سم بوتولیسم شده باشد.

بوتولیسم تنها مسمومیتی نیست که عدم جوشاندن تن ماهی می تواند ایجاد کند. زیرا یک تن ماهی نجوشیده ممکن است باعث بیماری های دیگری همچون اسهال، استفراغ و دل درد شدید شود. با وجود آنچه گفته شد به نظر می رسد هرگز نباید بر سر جوشاندن تن ماهی پیش از مصرف ریسک کنید. زیرا این ریسک می تواند بسیار خطرناک بوده و منجر به مرگ شود.

خوشبختانه تمامی تن ماهی کنسرو شده ای که در ایران تولید می شوند در شرایطی کامل نرمال و بهداشتی تهیه می شوند. تقریبا ورود باکتری بوتولیسم به داخل آنها غیر ممکن است اما با این وجود بهتر است که جهت اطمینان بیشتر پیش از مصرف قوطی کنسرو را به مدت ۲۰ دقیقه در آب بجوشانید. همچنین به تاریخ انقضا و ظاهر قوطی تن نیز توجه کنید. قوطی تن نباید زنگ زده یا بادکرده باشد.

جوشاندن تن ماهی چه تاثیری بر باکتری های بیماری زا دارد؟

بر اساس آنچه که در قسمت قبل گفته شد دریافتیم که پیش از مصرف باید تن ماهی را به مدت بیست دقیقه بجوشانیم. اما شاید این سوال ایجاد شده باشد که جوشاندن چه تاثیری بر روی باکتری های مولد مسمومیت بوتولیسم دارد. پاسخ این سوال برمی گردد به حرارت زیادی که در اثر جوشاندن تن ماهی در آب ایجاد می شود. در حقیقت باکتری ها بر اثر عوامل مختلفی ممکن است از بین بروند.

برخی از باکتری ها در اثر سرما از بین رفته و برخی دیگر را باید با حرارت زیاد از بین برد. کلستردیم بوتولنیوم جز باکتری های دسته دوم می باشد. این عامل مضر بیماری زا در برابر حرارت بالا ضعیف بوده و از بین می رود. بنابراین چنان چه تن ماهی آلوده باشد با جوشاندن می توان خطر مرگ آوری آن را از بین برد. البته باید تاکید کنیم جوشاندن تن ماهی فاسد آن را مناسب خوردن نمی کند اما حداقل احتمال ابتلا به مسمومیت شدید بوتولیسم را کاهش می دهد.

اگر تمامی شرایط را سنجیدید و تن ماهی را جوشاندید اما باز هم متوجه شدید که تن بوی غیر متعارفی دارد و یا اینکه مزه خوبی ندارد باز هم از مصرف آن خودداری کنید. در چنین حالتی شاید دچار بوتولیسم نشوید اما قطعا مشکلات دیگری ممکن است برایتان به وجود بیاید.