بیوگرافی «آیت الله مدنی» | دومین شهید محراب ایران را بشناسید

20 شهریور سالگرد شهادت آیت الله اسدالله مدنی اولین شهید محراب به دست گروه مجاهدین خلق است. اما آیت الله مدنی که بود و چرا به او لقب نخستین شهید محراب را داده اند؟ در این مطلب به تولد و خانواده آیت الله مدنی، مبارزات ایشان در همدان و تبریز و نجف، همکاری آیت الله مدنی با آیت الله کاشانی و شهید نواب صفوی و نحوه به شهادت رسیدن شهید مدنی خواهیم پرداخت.

سید اَسَدُالله مَدَنی (۱۲۹۳ -۱۳۶۰ش) روحانی شیعی و امام جمعه تبریز از مبارزین سیاسی پیش از انقلاب اسلامی ایران بود که چند بار به‌دست رژیم پهلوی به شهرهای مختلف تبعید شد. بعد از انقلاب، نماینده مردم همدان در مجلس خبرگان قانون اساسی بود. مدنی نماینده امام خمینی در همدان و امام جمعه آن شهر بود و بعد‌ها همین مسئولیت را در تبریز بر عهده گرفت. مدنی در جریان برگزاری نماز جمعه، به‌دست سازمان مجاهدین خلق، ترور شد. در ایران، او را از شهدای محراب می‌خوانند. مدفن او در قم و در حرم حضرت معصومه(س) قرار دارد.

تولد، شغل پدر و تحصیلات ابتدایی آیت الله شهید مدنی

اسدالله، شهید محراب شهید آیت‌الله سید اسدالله مدنی در سال ۱۲۹۳ ه ش (۱۳۲۳ ه ق) در دهخوارقان (آذرشهر) دیده به جهان گشود. پدر ایشان، محرم آقامیرعلی در بازارچه آذرشهر، شغل بزازی داشت. شهید مدنی در چهار سالگی، مادر و در 16 سالگی، پدر خود را از دست داد و دوران کودکی را با رنج و زحمت و سختی به پایان رساند. وی در عنفوان جوانی، به قصد کسب علم و کمال، به شهر مقدس قم عزیمت کرد و به رغم مشکلات فراوان شخصی ناشی از درگذشت پدر و استبداد عصر رضاخانی، با پشتکار وافر به تحصیل علوم دینی مشغول شد. او در حوزه علمیه قم، پس از گذراندن مراحل مقدماتی، از محضر اساتید بزرگ فقه و اصول و فلسفه بهره‌مند گردید. مدتی پای درس مرحوم آیت‌الله حجتکوه کمری و آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری حاضر شد و مدت چهار سال نیز در محضر امام خمینی قدس سره حضور یافت و از دروس فلسفه و عرفان و اخلاق ایشان بهره‌مند گردید.

تحصیل در نجف اشرف

سید اسدالله مدنی، پس از مدتی به نجف اشرف هجرت کرد و در حوزه علمیه نجف اشرف، در کنار تکمیل تحصیلات عالی خویش، تدریس در سطوح مختلف را شروع کرد و به دستور مرحوم آیت‌الله حکیم، کرسی تدریس لمعه، رسائل، مکاسب و کفایه را به عهده گرفت و در اندک زمان، جزو اساتید معروف حوزه علمیه نجف اشرف به شمار آمد. شهید محراب، در نجف اشرف در درس خارج مرحوم آیت‌الله سید عبدالهادی شیرازی و مرحوم آیت‌الله حکیم و مرحوم آیت‌الله خوئی شرکت و از مراجع بزرگی ازجمله آیت‌الله حکیم در نجف و آیت‌الله حجت کوه کمری در قم و آیت‌الله خوانساری اجازه اجتهاد دریافت کرد.

آغاز مبارزات آیت الله مدنی

شهید بزرگوار آیت‌الله مدنی مبارزه سیاسی و اجتماعی خود را از دوران تحصیل در شهر قیام و شهادت قم آغاز کرد و در اولین فعالیت‌های خود به ستیز با بهائیت به عنوان ابزار تفرقه و انحراف در منطقه آذرشهر پرداخت.در زمانی کوتاه، سرمایه‌داران بهایی در آذربایجان - به ویژه مناطق اطراف تبریز - بر بعضی نقاط ازجمله کارخانه‌های برق مسلط شدند. آیت‌الله مدنی بعد از اطلاع و آگاهی از وضع آشفته و بحرانی منطقه و احساس خطر برای مردم مسلمان، بی‌درنگ به زادگاه خود برگشت و مبارزه‌اش را بر ضد فرقه بهائیت آغاز کرد. وی با سخنرانی‌های روشنگرانه، مردم را علیه طرفداران و تبلیغ‌کنندگان مرام بهائیت بسیج کرد و با تحریم مصرف برق آن و خرید و فروش با این فرقه گمراه، جو مبارزات ضد بهائیت را تشدید و سرانجام شهر مذهبی آذرشهر را از لوث این فرقه استعماری پاک کرد. در این هنگام، حوادث پیش آمده از طرف شهربانی وقت پیگیری گردید و آن بزرگوار به عنوان تنها عامل تحریکات ضد بهایی شناخته شد و در نتیجه او را به همدان تبعید کردند.

همگامی با آیت‌الله کاشانی و شهید نواب صفوی

مرحوم آیت‌الله مدنی، از دوران جوانی وارد مبارزات سیاسی و اجتماعی شده بود و در زمان آیت‌الله کاشانی با ایشان ارتباط داشت. این رابطه به حدی بود که وقتی آیت‌الله مدنی خواست به تبریز مسافرت کند مرحوم آیت‌الله کاشانی طی تلگرافی به آیت‌الله سید مهدی انگجی دستور می‌دهد که هنگام ورود ایشان به تبریز، از وی تجلیل به عمل آید. هنگامی‌که شهید نواب صفوی در نجف اشرف به فکر مبارزه با کسروی گری افتاد، آیت‌الله مدنی، که از اساتید حوزه نجف بودند، مطلع می‌شود که نواب صفوی، هزینه این مبارزه را ندارد. بدین رو، کتاب‌های خود را می‌فروشد و پولش را در اختیار نواب می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای که دوستانش می‌گویند: اسلحه‌ای که نواب تهیه‌کرده بود، با پول کتاب‌هایی بود که شهید آیت‌الله مدنی فروخته بود.

فعالیت های بعد از انقلاب اسلامی

با تشکیل مجلس خبرگان قانون اساسی وی از طرف مردم همدان به نمایندگی در این مجلس انتخاب شد و به دستور امام با اختیارات کامل به امامت جمعۀ این شهر منصوب شد.پس از شهادت سید محمدعلی قاضی طباطبایی، اولین شهید محراب و امام جمعه و نماینده امام در تبریز، در دهم آبان ۱۳۵۸ش با حکم امام به عنوان امام جمعه تبریز منصوب شد امامت جمعه وی با مخالفت اعضای حزب جمهوری خواه خلق مسلمان روبه رو شد و چند مرتبه جایگاه نماز جمعه را به آتش کشیدند. پس از آغاز جنگ، مدنی در تقویت روحیه رزمندگان اسلام تلاش می کرد وی با پوشیدن لباس رزم و شرکت در جبهه های نبرد، حضور در کنار نیروهای ایرانی و شرکت در مجالس دعا و نیایش آنان، مشوق رزمندگان بود.

خدمات اجتماعی شهید مدنی

• احداث مهدیه در همدان.
• راه اندازی صندوق قرض الحسنه در همدان.
• احداث درمانگاه مهدیه همدان.
• ساخت حمام، حسینیه، مسجد و مدرسه، کتابخانه و صندوق قرض الحسنه در روستای مرادبیگ.
• راه اندازی صندوق قرض الحسنه در قصر شیرین.
• احداث تعدادی خانه در یکی از روستاهای بویین زهرا.
• ساخت مسجد در نورآباد ممسنی

شهادت آیت الله مدنی 

آیت الله سید اسدالله مدنی در ساعت ۱۳:۴۵ ۲۰ شهریور ۱۳۶۰ش پس از اتمام مراسم نماز جمعه توسط سازمان مجاهدین خلق به شهادت رسید[۲۳] و در بیست و یکم شهریورماه پیکر او در تبریز و قم تشییع و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد. امام خمینی در پیامی وی را شخصیتی دانست که عمری را در تهذیب نفس و خدمت به اسلام و تربیت مسلمانان و مجاهده در راه حق علیه باطل گذراند و جز درباره خدمت به اسلام و مسلمانان نمی اندیشید