معرفی 12 تا از جاهای دیدنی شوشتر، پایتخت سازه های آبی جهان + ویدئو و تصاویر

اگر میخواهید به تمدن کهن ایرانی با قدمتی چهار هزار ساله سفر کنید، جاهای دیدنی شوشتر بهترین انتخاب است. آثار تاریخی و جاهای دیدنی شوشتر آن را به یکی از شهرهای پربازدید ایران تبدیل کرده که هر ساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به خود جذب میکند. بهترین زمان برای سفر به جاهای دیدنی شوشتر پاییز و زمستان است که هوای دلپذیری دارد. در ادامه به معرفی بیشتر شوشتر می پردازیم.

شوشتر کجاست؟

شوشتر یکی از شهرهای استان خوزستان، واقع در جنوب غرب ایران است و بخش بزرگی از جاهای دیدنی خوزستان در این شهر است. این شهر در فاصله ۹۰ کیلومتری اهواز، مرکز خوزستان قرار دارد. قدمت شوشتر به اولین تمدن‌ ایران، یعنی تمدن عیلام می‌رسد. به گفته والتر هینس، عیلام شناس معروف، شوشتر احتمالا همان شهری است که در تمدن عیلام، با نام آدامدن شناخته می‌شد. حفاری‌ها و اکتشافات باستانی در شوشترف نشان‌دهنده اینست که قدمت زندگی انسان در شوشتر به ده‌هزار سال پیش برمی‌گردد.

آب و هوای شوشتر در نیمه دوم سال، معتدل و بهاری است و گزینه بسیار مناسبی برای سفر و گشت‌وگذار به‌حساب می‌آید.

ویدئو از سازه های آبی شوشتر

فرهنگ و آداب و رسوم مردم شوشتر

شوشتریان مردمانی صلح طلب و متمدن هستند آنها از قدیمی ترین و اصیل ترین مردمان خوزستان هستند. سالیان طولانی، عرب‌ها و بختیاری‌ها نیز در کنار شوشتریان در شوشتر زندگی می کنند. زنان و مردان عرب شوشتر پوشش محلی دارند. مردان از دشداشه که لباسی بلند ، یکسره و تا مچ پا و به رنگ سفید می پوشند . زنان نیز از عبایه ، یا عبا که نوعی چادر مشکی می باشد استفاده می کنند.

شوشتر زادگاه شعرا، ادبا و نویسندگان بزرگی مانند تقی الدین محمد شوشتری (ادیب، مترج و شاعر ایرانی)، شباب شوشتری (شاعر)، ابوالعلاء شوشتری (شاعر)، سیدمحمدتقی آل سیدغفور (نماینده مجلس)، مرتضی محیط (نویسنده و پژوهشگر) و عبدالکریم بهنیا (نویسنده و پدر علم قنات ایران) برخی از مشاهیر این شهر تاریخی هستند.

آداب و رسوم مردم شوشتر

موسیقی در شهر شوشتر قدمت تاریخی دارد. به طوریکی موسیقی مقامی شوشتری در فهرست میراث معنوی سازمان میراث فرهنگی ثبت شده‌است. تار، نی جفته، تنبک، دف، سرنای کوچک و دهل از مرسوم‌ترین سازهای مورد استفاده در موسیقی شوشتری هستند.

از خوانندگان و نوازندگان مشهور موسیقی مقامی شوشتری در ایران می توان محمدضا شجریان،حسین علیزاده،همایون شجریان و عبدالمحد برجسته نام برد. عالیم قاسیموف نیز از خوانندگان جمهوری آذربایجان آواز های شوشتری و یا نغمه های شوشتری را به زیبایی اجرا می کند.

جاهای دیدنی شوشتر

شوشتر از قدیمی ترین و باستانی ترین شهرهای ایران است که قدمت آثار تاریخی آن ده هزار سال برآورد شده است. از زمان ایلامیان و هخامنشینان شهر شوشتر یکی از مهمترین شهرهای ایران بوده و سازه های مهندسی و تاریخی مهمی در آن بنا و در طول تاریخ توسط حکمرانان مختلف بازسازی شده است. با بازدید از شهر باستانی شوشتر، غرق در تاریخ و تمدن این شهر خواهید شد.

• سازه های آبی شوشتر

طبق حدس باستان‌شناسان دلیل احداث سیستم سازه های آبی شوشتر نیاز به آب برای کشاورزی در دوران هخامنشی بوده است. در این سازه دو نهر گرگر و داریون به دست بشر حفر شده و جاری شده‌اند و ساخت آن‌ها را هم به دوره هخامنشیان نسبت می‌دهند. گفته می‌شود در دوران ساسانیان تحول عظیمی در این منطقه رخ داده و این مجموعه بی‌نظیر گسترش یافته است. شوشتری‌ها از این سازه علاوه‌بر مصارف اقتصادی و کشاورزی و صنعتی، از این خندق به عنوان خندقی دور شهرشان نیز استفاده می‌کردند.

مجموعه «آسیابها و آبشارهای شوشتر» از نمونه‌های بی‌نظیر در این زمینه در سراسر جهان است. این محوطه که برای استفاده بهینه از آب در دوران گذشته ساخته شده، از تعداد زیادی سد، تونل‌، کانال‌های فرعی و آسیاب‌های آبی تشکیل شده است. اساس کار مجموعه به این صورت است که «سد گرگر» مسیر رودخانه کارون را مسدود کرده و سطح آب را برای آب‌گیری سه تونلِ حفرشده در تخته‌سنگ‌ها بالا می‌آورد. تونل‌های سه‌گانه آب را ب به کانال‌های متعددی تقسیم می‌کنند که بعد از گرداندن چرخِ آسیاب‌ها، آب به‌صورت آبشارهایی به سمت حوضچه سرازیر می‌شود.

یکی از ویژگی‌های بسیار درخشان این سازه، همسایگی آن با بافت تاریخی شهر شوشتر است. در گذشته این سازه‌ها هم کاربرد اقتصادی و صنعتی داشته‌اند و هم آب آشامیدنی شهر شوشتر را تامین می‌کرده‌اند. ویژگی منحصربه‌فرد دیکر این سازه‌ها این است که آب بعد از عبور از آسیاب‌ها با جاری شدن از تونل‌ها به آبشارهای زیبایی تبدیل می‌شود که اگر در سفر به شوشتر نبینید، حیف است. مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر با توجه به زمان ساخت خود از شاهکارهای فنی و مهندسی در جهان است.

پس اگر مقصد شما شوشتر است، نباید دیدن سازه‌های آبی را از دست بدهید.

• کانال داریون

رود کارون، به دوشاخه اصلی شطیط و گرگر تقسیم می‌شود. نهر داریون درواقع یکی از شاخه‌های فرعی شطیط است که بعد از دور زدن شوشتر، دوباره به شطیط می‌پیوندد. این نهر، با محیط طبیعی زیبای اطراف خود، یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری شوشتر است.

• بند میزان

بند میزان، یکی از مهم‌ترین اجزا مجموعه سازه‌های آبی شوشتر است. این بند روی کارون احداث شده‌است و وظیفه آن، تقسیم آب کارون بین رودخانه‌های گرگر و شطیط است. مصالح اصلی استفاده شده در بند میزان سنگ و ساروج است. شاهکار مهندسی دوره باستان در بند میزان، آنجایی مشخص می‌شود که بدانیم یکی از دهانه‌های بند، برای این منظور ساخته شده‌است که اگر دبی آب کارون، به بیش از مقدار معینی رسید، با استفاده از این دهنه، باقی آب به سمت رودخانه شطیط هدایت شود.

می‌توانید از خیابان شریعتی و بلوار شرافت به این بند برسید و از آن بازدید کنید.

معروف ترین جاهای دیدنی ساری، از الندان تا باداب سورت + عکس

• عمارت کلاه‌فرنگی

هرچند برج یا عمارت کلاه‌فرنگی، سازه مستقل آبی به‌حساب نمی‌آید، اما یکی از سازه‌های مهم شهرستان شوشتر است که بی‌ربط به سازه‌های آبی این شهر نیست. این برج دیدبانی که در همان دوره هخامنشیان ساخته‌ شده‌است، برای نظارت بر کار کارگران مشغول در ساخت‌وساز بند میزان بوده‌ است.

مصالح به‌کار رفته در این عمارت سنگ است. متاسفانه بخش زیادی از این عمارت در طول تاریخ ریخته‌ است و تنها سه متر از آن باقی مانده‌است.

• پل شادروان

شما هم با شنیدن اسم بند شادروان یاد شعر سلام به خوزستان ادبیات سالهای دور مدرسه می‌افتید؟ همان مصرع معروف که می‌گفت: «اگر از هول قیصر بند شادروان گسست از هم، بدید دست و پا دربند آخر، زار و گریانش»

این پل بزرگ که حدودا ۵۰۰ متر طول داشت، در ۳۰۰ متری بند میزان و روی شاخه اصلی کارون ساخته‌ شده بود. امروزه قسمت‌هایی زیادی از این پل تخریب شده‌ است.

• قلعه سلاسل

قلعه سلاسل هم به خاطر نقشی که در کنترل نهر داریون داشت، یکی دیگر از اجزای سازه‌های آبی شوشتر به‌حساب می‌آید. البته نقش قلعه سلاسل در تاریخ شوشتر، صرفا منترل و هدایت آب نبوده‌ است.

این قلعه هم مانند هم قلعه‌های تاریخی دیگر، وظیفه دفاع از شهر را برعهده داشته‌ است. جالب است بدانید که قلعه سلاسل، از زمان ساخت در دوره هخامنشیان تا دوره نادرشاه افشار، برای حکمرانی محلی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

هرچند متاسفانه در حال حاضر بسیاری از اجزای این قلعه تخریب شده‌ است. اما می‌توان با قطعیت گفت که این قلعه، یک بنای تمام عیار و کامل برای حکمرانی و حفاظت از امنیت شهر به‌حساب می‌آمده ‌است.

• بند ماهی‌بازان

بند ماهی‌بازان که روی رودخانه گرگر دستکند قرار دارد، از شگفتی‌های دیگر شهرستان شوشتر است. برای دید این بند با سمت روستای گاومیش‌آباد بروید. درواقع این بند، استفاده هوشمندانه از عارضه‌ای طبیعی برای مقاصد انسانی است. گفته می‌شود که در زمان حفر رودخانه گرگر، استفاده از این پدیده طبیعی را برای بالابردن سطح آب و افزایش فشار آن، در نظر گرفته‌بودند.

• بند لشکر

بند لشکر، یکی دیگر از اجزای نظام آبی شوشتر است که در کنار دروازه لشکر بنا شده ‌است. طول این بند، ۱۲۴ متر و ارتفاع آن ۸ متر است. این بند در مسیر نهر داریون ساخته‌ شده‌است. نکته جالب درباره بند لشکر سیستم خنک‌کننده این سازه است. گفته می‌شود گاهی اختلاف دمای بند با دمای اطراف، به هفت درجه سانتی‌گراد می‌رسد.

• دخمه زرتشتی

حتما می‌دانید که زردتشتی‌ها معتقد بودند که بدن، بعد از مرگ باید به طبیعت برگردد و اثر چندانی از ان باقی نماند. همین اعتقاد باعث شده‌است که بسیاری از شهرهای تاریخی ایران، میزبان شکل خاصی از آرامگاه زردتشتیان باشند که اصطلاحا به آنها دخمه می‌گویند. یکی از دیدنی های شوشتر، دخمه زردتشتیان است. قدمت این دخمه‌ها به دوره مادها می‌رسد.

• مسجد جامع شوشتر

مسجد جامع شوشتر یکی از قدیمی‌ترین آثار مربوط به دوران پس از اسلام در ایران به‌حساب می‌آید. قدمت این مسجد را در حدود ۱۲۰۰ سال تخمین زده‌اند. این مسجد از خشت و گل ساخته شده‌ است و دارای چندین شبستان و رواق است.

• باغ خان شوشتر

باغ خان شوشتر، در حاشیه غربی رود گرگر قرار دارد. این باغ، یکی از آثار به جا مانده از دوره قاجار است. ترکیب رودخانه گرگر و درختچه‌های زیبای باغ، منظره‌ای زیبا را آفریده‌ است که دیدن آن خالی از لطف نیست. اگر قصد تماشای باغ خان را دارید می‌توانید از خیابان امام خمینی، در بافت قدیمی شوشتر به آن دسترسی پیدا کنید.

• خانه‌های قدیمی

شوشتر علاوه بر آثار باستانی فراوان، خانه‌های جذابی که از دوره قاجار به یادگار مانده‌اند را هم در دل خود جا داده‌ است.

معماری مختص جنوب ایران، در کنار به تصویر کشیدن ویژگی‌های فرهنگی این خطه، همه آن چیزی است که خانه‌های تاریخی شوشتر به شما هدیه خواهند داد. خانه مرعشی، خانه مستوفی، خانه معین‌التجار، خانه امین‌زاده، خانه گازر و خانه تاریخی مقدم، از جمله معروف‌ترین خانه‌های تاریخی شوشتر هستند که به عنوان یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شوشتر معرفی می شوند. اگر به معماری قدیمی و حال و هوای تاریخی و سنتی علاقه دارید، حتما از این خانه‌ها بازدید کنید.

آب و هوای شوشتر

شوشتر دارای پاییز و زمستان معتدل و دلپذیری می باشد البته در تعطیلات نوروز و تا آواخر فروردین می توان از این آب و هوا لذت برد.گردشگران زیادی در این ایام به این شهر زیبا سفر می کنند. گرم‌ترین و سردترین ماه‌های سال این شهر به ترتیب تیر و دی می‌باشند. میانگین دمای سالیانه ۲۷٫۲ درجه سانتیگراد است. متوسط بارندگی سالیانه در شوشتر ۳۲۲ میلی‌متر اعلام شده‌است.

از چه مسیری به شوشتر برویم؟

مسیر سفر با ماشین از تهران به شوشتر از مسیر قم،‌ اراک، بروجرد، خرم‌آباد و اندیمشک می‌گذرد. سپس از بزرگ‌راه اندیمشک - دزفول به شوشتر می‌رسید. فاصله از تهران ۷۳۵ کیلومتر و حدود 8.5 ساعت طول می کشد اتوبوس‌های تهران به شوشتر از ترمینال جنوب حرکت می‌کنند.

یکی از گزینه های سفر به شوشتر از تهران، سفر با قطار است که برای سفر های خانوادگی و گروهی گزینه مناسبی است و 16 ساعت طول می کشد تا به شهر شوشتر برسید.

اگر می خواهید با هواپیما به شوشتر سفر کنید، از آنجایی که شوشتر فرودگاه ندارد،‌ دو گزینه پیش روی شما است. فرودگاه اهواز یا فرودگاه دزفول. پس از پیاده شدن از هواپیما، با تاکسی‌های فرودگاه می‌توانید به محل تاکسی‌های خطی شوشتر یا ترمینال اتوبوس‌رانی به مقصد شوشتر بروید .مدت سفر هوایی تهران به اهواز یک ساعت و ۱۱ دقیقه می باشد و فاصله فرودگاه اهواز تا شوشتر نیز ۹۰ کیلومتر است. مدت سفر هوایی تهران به دزفول نیز ۱ ساعت و ۴ دقیقه و فاصله فرودگاه دزفول تا شوشتر ۶۰ کیلومتر می باشد.